Rak skóry - jak powstaje, jakie są jego rodzaje i jak zapobiegać?

1. Przyczyny raka skóry

Rak skóry rozwija się głównie wskutek długotrwałej ekspozycji na promieniowanie UV (UVA i UVB), które powoduje mutacje w DNA komórek skóry. Naturalnym mechanizmem ochronnym organizmu jest melanina, jednak przy częstych oparzeniach słonecznych lub intensywnym korzystaniu z solariów ryzyko nowotworów wzrasta. Zmienność genetyczna, osłabiona odporność oraz inne czynniki środowiskowe mogą dodatkowo zwiększać ryzyko zachorowania.

2. Najczęściej występujące rodzaje raka skóry

- Rak podstawnokomórkowy (BCC) – najczęstszy nowotwór skóry, rozwija się powoli i rzadko daje przerzuty, ale może powodować duże miejscowe uszkodzenia.

- Rak kolczystokomórkowy (SCC) – bardziej agresywny niż BCC, może powodować przerzuty, zwłaszcza przy długotrwałej ekspozycji na UV.

- Czerniak złośliwy (CMM) – najbardziej niebezpieczny nowotwór skóry, rozwija się z melanocytów i szybko daje przerzuty. Czynnikiem ryzyka są oparzenia słoneczne w dzieciństwie oraz predyspozycje genetyczne.

3. Jak zapobiegać i zmniejszyć ryzyko raka skóry?

- Unikaj intensywnej ekspozycji na słońce, zwłaszcza między 10:00 a 16:00.

- Stosuj kremy przeciwsłoneczne z filtrem SPF 50+ i nakładaj je regularnie co 2 godziny.

- Ubieraj się odpowiednio – nos kapelusz, okulary przeciwsłoneczne i odzież chroniącą skórę.

- Kontroluj swoje znamiona – jeśli zauważysz zmiany w ich kształcie, kolorze czy wielkości, skonsultuj się z dermatologiem.

Autor: Akupunkturzysta, Profilaktyk medyczny, MPH Marcin Goleń

Źródło:

• M. Pacholczyk, J. Czernicki, T. Ferenc. WPŁYW SŁONECZNEGO PROMIENIOWANIA ULTRAFIOLETOWEGO (UV) NA POWSTAWANIE RAKÓW SKÓRY, Medycyna Pracy 2016;67(2):255–266.

Data dodania 06.05.2025

Data ostatniej aktualizacji 06.05.2025